فهرست مطالب

سالمند - پیاپی 66 (تابستان 1401)

فصلنامه سالمند
پیاپی 66 (تابستان 1401)

  • تاریخ انتشار: 1401/06/31
  • تعداد عناوین: 10
|
  • عذرا سادات اعتصامی*، وحید ذوالاکتاف، حامد اسماعیلی صفحات 154-169

    اهداف :

    استیوآرتریت زانو یکی از شایع ترین مشکلات عضلاتی- اسکلتی در سالمندان است. درد، خشکی، حساسیت به لمس، کاهش قدرت عضلانی و دامنه حرکتی مفاصل، اختلال در حس عمقی و تعادل منجر به تضعیف عملکرد جسمانی می شود و فرد را در اجرای فعالیت های عملکردی ناتوان می سازد. بنابراین استفاده از راهکارهایی برای کنترل و کاهش عوارض ناشی از بیماری و بهبود در اجرای فعالیت های عملکردی روزانه آنان ضروری است. این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر تمرین درمانی در خشکی و آب درمانی بر فعالیت های عملکردی زنان سالمند مبتلا به استیوآرتریت زانو انجام شد.

    مواد و روش ها :

    تعداد 54 زن بیمار 60 سال به بالا مبتلا به استیوآرتریت زانو (قد: 5/53±159/96، وزن: 9/50±76/93) به صورت دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی جفت شده در دو گروه آب درمانی و تمرین درمانی در خشکی به مدت 8 هفته تمرین کردند. به منظور ارزیابی فعالیت های عملکردی بیماران، از آزمون های  برخاستن و رفتن، 30 ثانیه نشست وبرخاست از روی صندلی، 40 متر پیاده روی سریع، بالا رفتن از پله و 6 دقیقه راه رفتن استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 26 و تحلیل واریانس برای اندازه های تکرارشده استفاده شد. 

    یافته ها :

    نتایج نشان داد هر دو روش تمرین درمانی در خشکی و آب درمانی موجب تغییرات درون گروهی در آزمون های عملکردی شده است (0/05≥P)، اما اختلاف بین دو گروه معنادار نیست (0/05≤P) که این نشان دهنده تاثیر یکسان روش های استفاده شده در پژوهش است.

    نتیجه گیری:

     تمرین درمانی در خشکی به اندازه آب درمانی بر نتایج آزمون های برخاستن و رفتن، 30 ثانیه نشست وبرخاست از روی صندلی، 40 متر پیاده روی سریع، بالا رفتن از پله و 6 دقیقه راه رفتن و درنتیجه بر فعالیت های عملکردی بیماران موثر بوده است. بنابراین می توان هریک از این دو روش را باتوجه به شرایط بیمار تجویز کرد.

    کلیدواژگان: تمرین درمانی در خشکی، آب درمانی، فعالیت های عملکردی، سالمند، استئوآرتریت زانو
  • رضا متقی، علیرضا ماردپور*، شیرعلی خرامین صفحات 170-185

    اهداف :

    با توجه به شیوع بالای اختلال بی خوابی و مشکلات پارامترهای فیژیولوژی در سالمندان، این پژوهش با هدف بررسی تاثیر درمان پذیرش و تعهد، آموزش بهداشت خواب و ترکیب هر دو بر کیفیت خواب و شاخص های فیزیولوژی (فشارخون، ضربان قلب و اکسیژن اشباع در خون) سالمندان بوده است. 

    مواد و روش ها :

    پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری پژوهش، سالمند عضو کانون جهان دیدگان شیراز در سال 1398بودند. با روش نمونه گیری دردسترس و رعایت ملاک های ورود و خروج، تعداد80 نفر انتخاب شدند و به صورت تصادفی ساده در 4 گروه (3 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل) قرار گرفتند. گروه آزمایش 2 و 3 تحت مداخله 4 هفته ای بهداشت خواب، گروه آزمایش 1 و 3 تحت مداخله 4 هفته ای درمان پذیرش و تعهد و گروه کنترل در انتظار قرار گرفتند. آزمودنی ها با شاخص کیفیت خواب پیتزبورگ، دستگاه فشار سنج جیوه ای و پالس اکسیمتر مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از بسته آماری SPSS نسخه 23 و روش های آماری تحلیل واریانس دوراهه مختلط و تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شده است. 

    یافته ها :

    گروه های آزمایش و کنترل با میانگین سنی 4/5±70/41  نشان داد میانگین نمرات کیفیت خواب، فشارخون سیستول و اکسیژن اشباع در خون در گروه های آزمایشی بهداشت خواب، درمان پذیرش و تعهد و ترکیبی پس از مداخله ها معنادار (0/001>P) بوده است. بیشترین اندازه اثر کیفیت خواب به ترتیب مربوط به گروه درمان ترکیبی (0/83)، آموزش بهداشت خواب (0/67) و گروه درمان پذیرش و تعهد (0/60) بوده است. 

    نتیجه گیری:

     درمان بی خوابی و به تبع آن فشارخون سیستول و اکسیژن خون با به کار گیری هر کدام از روش های درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، آموزش بهداشت خواب و به ویژه ترکیبی مفید است و باعث سلامت جسمی و روانشناختی سالمندان می شود. آموزش و به کارگیری این درمان ها با اولویت درمان ترکیبی به مراقبین سلامت در حیطه سالمندی توصیه می شود.

    کلیدواژگان: کیفیت خواب، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بهداشت خواب، شاخص های فیزیولوژی، فشارخون، سالمندان
  • وحید راشدی، مصطفی روشن روان، وحیدرضا برهانی نژاد، مرضیه محمدزاده* صفحات 186-201

    اهداف :

    همه گیری کووید-19 علاوه بر آسیب های جسمانی، می تواند باعث مشکلات روان شناختی نیز شود. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان اضطراب و وسواس ناشی از ویروس کرونا و ارتباط آن با افسردگی و فعالیت های روزانه زندگی در سالمندان شهرستان مانه وسملقان در سال 1399 انجام شد.

    مواد و روش ها :

    مطالعه حاضر از نوع بررسی مقطعی و به روش توصیفی تحلیلی بر روی 300 نفر از سالمندان انجام شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه جمعیت شناختی و مقیاس های اضطراب و وسواس ناشی از ویروس کرونا، افسردگی، فعالیت های روزانه زندگی جمع آوری شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 و آزمون های من ویتنی، کروسکال والیس و همبستگی اسپیرمن انجام شد.

    یافته ها :

    از میان مشارکت کنندگان 214 نفر (71/2 درصد) زیر 70 سال بودند. میزان شیوع وسواس و اضطراب ناشی از کرونا در سالمندان مورد مطالعه به ترتیب 5/3 درصد و 9 درصد بود. وسواس (0/220=r و001/P≤0) و اضطراب (0/322=r و 001/P ≤0) ناشی از کرونا همبستگی معنا داری با افسردگی داشت و اضطراب ناشی از کرونا با فعالیت های روزانه زندگی  (0/114-=r و 05/P<0) همبستگی منفی و معنا داری را نشان داد.

    نتیجه گیری:

     میزان وسواس و اضطراب ناشی از کرونا در سالمندان مورد مطالعه، افزایش قابل توجهی را نسبت به سایر گروه های سنی نشان نداد، اما وسواس و اضطراب در زمان همه گیری کرونا نسبت به قبل از آن افزایش معناداری داشت. با توجه به نتایج به دست آمده، غربالگری، ارجاع و پیگیری دقیق تر خدمات سلامت روان در کلینیک ها و مراکز بهداشتی درمانی در دوره همه گیری کرونا، امری ضروری به نظر می رسد.

    کلیدواژگان: اضطراب، وسواس، فعالیت روزانه زندگی، ویروس کرونا
  • بهنوش اسداللهی دهکردی، اکبر بیگلریان، شهرزاد عصاره، محسن واحدی* صفحات 202-217

    اهداف:

     شناسایی عوامل موثر بر بقای بیماران سالمند همودیالیزی با استفاده از مدل دو مرحله ای بقا و چندمتغیره طولی به منظور ارایه به درمانگر برای برنامه ریزی در جهت کنترل بهتر این بیماران می باشد.

    مواد و روش ها:

     این مطالعه، یک مطالعه هم گروهی تاریخی بود که بر روی 395 نفر از بیماران بالای 60 سال همودیالیزی انجام شد. داده ها طی یک دوره 15 ساله به صورت تمام شماری از ابتدای سال 1383 تا ابتدای سال 1398 در بیمارستان هاشمی نژاد تهران گردآوری شدند. متغیرهای کراتنین خون، فسفات، کلسیم و پاراتورمون به عنوان متغیر طولی و مرگ ومیر به عنوان پاسخ بقا در این مطالعه درنظر گرفته شده است. مدل دو مرحله ای بقا و چند متغیره طولی برای بیماران سالمند همودیالیزی برازش و نتایج آن برحسب معیار لگاریتم درست نمایی با هم مقایسه شدند. تحلیل داده ها در نرم افزار آماری R نسخه 3. 4 .3  و SAS نسخه 4. 9  انجام شد. سطح معناداری 05/0 درنظر گرفته شد. 

    یافته ها:

     از 395 بیمار سالمند همودیالیزی، 249 (63 درصد) نفر مرد بودند. میانگین سنی بیماران 70/41 با انحراف معیار 6/11 سال بود. بر اساس معیار منفی 2 برابر لگاریتم درست نمایی، ساختار ارتباطی اثر تجمعی نشانگرهای زیستی طولی و بقا انتخاب شد و با فرض ثابت بودن سایر متغیرها، معنادار بودن ضرایب کلسیم و لگاریتم پاراتورمون بدین معنا است که این متغیرها نشانگرهای خوبی در طول زمان برای تعیین احتمال رخداد مرگ در افراد می باشند و به ازای یک واحد افزایش در میزان هریک از متغیرهای عدم توانایی راه رفتن، کلسیم و لگاریتم پاراتورمون به ترتیب ریسک رخداد مرگ 1/391، 0/927 و 0/967 برابر می شود.

    نتیجه گیری :

    باتوجه به یافته ها، مدل با ساختار ارتباطی اثر تجمعی نشانگرهای زیستی طولی و بقا به عنوان مدل مناسب انتخاب شد. متغیر عدم توانایی راه رفتن و همچنین متغیرهای طولی کلسیم و لگاریتم پاراتورمون در مدل بقا در سطح0/05 معنادار شدند. در این مدل، متغیرهای عدم توانایی راه رفتن، کلسیم و لگاریتم پاراتورمون به عنوان عوامل موثر بر ریسک رخداد مرگ بیماران همودیالیزی تعیین شدند، تا درمان گران تمرکز بر تغییر رفتارهای بهداشتی برای مصرف کلسیم و پاراتورمون داشته باشند.

    کلیدواژگان: همودیالیز، مدل دو مرحله ای، مدل بقا، مدل طولی چندمتغیره، کراتنین، کلسیم، فسفر، پاراتورمون، سالمند
  • امید رضایی، لادن فتاح مقدم، سید شهاب بنی هاشم، داود عرب قهستانی، حسین اخوان زنجانی، پانته آ منصوری، فرشته رضایی* صفحات 218-231

    اهداف:

     سالمندان مبتلا به اختلالات روان شناختی از گروه در معرض خطر سوءتغذیه هستند. بررسی وضعیت تغذیه ای و شناسایی عوامل موثر بر بروز آن، از اقدامات پیشگیرانه و کنترل کننده محسوب می شود. از این رو، این مطالعه با هدف تعیین وضعیت تغذیه ای سالمندان و ارتباط بین وضعیت سلامت و میزان ریزمغذی ها با وضعیت تغذیه ای سالمندان بستری در بیمارستان روانپزشکی انجام شد.

    مواد و روش ها :

    پژوهش حاضر در یک مطالعه مقطعی، 101 سالمند بستری در بیمارستان روانپزشکی رازی در سال 1397 را مورد  بررسی قرار داد. داده ها در سه بخش پرسش نامه، دریافت نمونه خون و اندازه گیری نمایه توده بدنی جمع آوری شد. پرسش نامه شامل سه قسمت اطلاعات جمعیت شناختی، ابزار سنجش فشرده تغذیه و وضعیت سلامت بود. تجزیه و تحلیل داده ها با  SPSS نسخه 21 و آزمون های کای اسکویر، آنووا و رگرسیون لجستیک انجام شد.

    یافته ها :

    تقریبا سه چهارم افراد وضعیت تغذیه غیر نرمال داشتند. وضعیت تغذیه ای با وضعیت دندان، سطح فعالیت فیزیکی، شاخص توده بدنی و ویتامین دی و ب12 ارتباط معنا دار داشت (0/05>P). عامل های پیش بینی کننده فعالیت فیزیکی (CI=1/142-63/850, OR=8/539)، وضعیت دندان (CI= 1/401-38/788, OR=23/119) و ویتامین ب12 (CI=1/012-1/002, OR=1/007) گزارش شدند. سطح ویتامین دی در 95 درصد از افراد ناکافی بود.

    نتیجه گیری:

      وضعیت تغذیه اکثر سالمندان غیر نرمال بود و درصد قابل توجهی با کمبود ریزمغذی مواجه بودند. عوامل موثر شناسایی شده قابل تعدیل است. بر این اساس، غربالگری و مدیریت منظم وضعیت تغذیه باید به عنوان یک رکن مهم در مداخلات درمانی تقویت شود.

    کلیدواژگان: سالمند، اختلال روان شناختی، سوء تغذیه، ابزار سنجش فشرده تغذیه، ریزمغذی
  • الهه بلوچ رفسنجانی*، محمدعلی مروتی شریف آباد، سارا جام برسنگ، محسن میرزایی صفحات 232-245

    اهداف :

    تامین نیازهای سالمندان جهت ترویج سالمندی فعال، هر روز ابعاد وسیع تری پیدا می کند. از سویی، برای برنامه ریزی اصولی، نیاز سنجی دقیق لازم است. این پژوهش سعی دارد به درک جامعی از نیازهای سلامت سالمندان شهرستان رفسنجان دست یابد. 

    مواد و روش ها :

    پژوهش حاضر مقطعی با مشارکت 267 سالمند شهرستان رفسنجان در سال 1399 انجام شد. سالمندان واجد شرایط به صورت تصادفی طبقه ای از 6 مرکز جامع سلامت شهرستان انتخاب شدند و پرسش نامه اطلاعات جمعیت شناختی و پرسش نامه کمبرول تکمیل شد.

    یافته ها :

    بیشترین فراوانی نیازهای برآورده نشده درزمینه نیازهای روان شناختی (ناراحتی های روانی12/3 درصد)، درزمینه نیازهای جسمانی: حافظه (9/3 درصد) و درزمینه نیاز های محیطی: نیاز درزمینه محل سکونت (5/2 درصد) دیده شدند. بیشترین فراوانی نیازهای برآورده شده درزمینه نیازهای جسمانی: نیازهای دارویی (67/5درصد)، اختلالات جسمانی (64درصد) و بیشترین موارد عدم نیاز درزمینه نیازهای روان شناختی: دریافت حقوق و مزایا، نوشیدن الکل، خودزنی عمدی و خودزنی اتفاقی دیده شد. بیشترین میزان دریافت کمک از مراقبین غیررسمی درزمینه ناراحتی های روانی (0/4 درصد) و بیشترین میزان دریافت کمک از مراقبین رسمی درزمینه مراقبت از خانه و سلامت جسمانی (0/4 درصد) بوده است. یافته ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 تحلیل شدند. 

    نتیجه گیری:

      سالمندان شهرستان درزمینه نیازهای روان شناختی و نیازهای جسمانی نیاز بیشتری به در یافت کمک دارند. بنابراین توجه به این نیازها در سیاست گذاری ها و برنامه های اجرایی در حوزه سلامت سالمندان در اولویت است.

    کلیدواژگان: نیازسنجی، سلامتی، سالمندان
  • ماهان بهمن زیاری، پیام امینی، محمدرضا آخوند، امین ترابی پور، کامبیز احمدی انگالی* صفحات 246-261

    اهداف:

     یکی از چالش های پیش روی جوامع امروز، افزایش هزینه های بهداشتی-درمانی سالمندان است. بنابراین شناسایی عوامل مرتبط با افزایش هزینه های سلامت سالمندان می تواند به سیاست گذاران بهداشتی در کنترل هزینه های تحمیلی به خانواده ها و جامعه یاری رساند. هدف از این مطالعه، شناسایی عوامل مرتبط با افزایش هزینه های بیمارستانی سالمندان مبتلا به بیماری های گردش خون شهرستان اهواز در سال های 1394-1395 با رویکرد مدل دوبخشی حاشیه ای گامای تعمیم یافته بود.

    مواد و روش ها :

    در این مطالعه، 335 نمونه به روش تصادفی ساده از میان بیماران دو بیمارستان امام خمینی (ره) و گلستان شهر اهواز انتخاب شدند. افراد با ویژگی های ابتلا به بیماری های گردش خون (آنژین صدری و نارسایی قلبی) و سن 60 سال یا بالاتر، وارد مطالعه شدند. ارتباط عوامل سن، جنسیت، وضعیت بستری در بخش مراقبت های ویژه، وضعیت تاهل، فصل پذیرش بیمار در بیمارستان و تعداد روزهای بستری با افزایش هزینه های درمانی سالمندان با استفاده از مدل دوبخشی حاشیه ای گامای تعمیم یافته و نرم افزار  SAS نسخه 4/9 مورد بررسی قرار گرفت. متغیر پاسخ در این مطالعه، هزینه های درمانی سالمندان بود. سطح معنا داری، 05/0 درنظر گرفته شد.

    یافته ها:

     میانگین سنی سالمندان در این مطالعه 8/27±70/71 بود که به ترتیب 54 درصد و 46 درصد از این بیماران، سالمندان زن و مرد بودند. میانگین هزینه های خدمات درمانی برای بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه، 3/70 برابر بیمارانی بود که در این بخش بستری نشده بودند. به ازای هر روز اقامت بیشتر در بیمارستان، میانگین هزینه های درمانی بیمار 1/11 برابر می شود. مقدار نسبت شانس مربوط به متغیر جنسیت نشان داد هزینه های بیمارستانی صرف شده برای مردان، 1/67 برابر زنان بوده است. این مقدار برای سالمندان مجرد، 2 برابر سالمندان متاهل بود. با هر سال افزایش سن از 60 سالگی، میانگین هزینه های خدمات درمانی 0/96 برابر شد. با استفاده از مدل دوبخشی حاشیه ای گامای تعمیم یافته مشخص شد متغیرهای سن، وضعیت تاهل، تعداد روزهای بستری در بیمارستان، جنسیت و وضعیت بستری در بخش مراقبت های ویژه در سطح 0/05 دارای اثر معنا دار بر افزایش میانگین هزینه های درمانی سالمندان بودند. 

    نتیجه گیری:

     طبق نتایج به دست آمده مشخص شد بار هزینه های درمانی واردشده بر افراد و جامعه در سالمندان با سنین پایین تر، بیشتر است. مردان سالمند نسبت به زنان و همچنین سالمندان مجرد نسبت به متاهلین با هزینه های بیمارستانی سنگین تری مواجه هستند. افزایش تعداد روزهای بستری بیمار در بیمارستان از دیگر عوامل بالا رفتن قابل توجه هزینه های بیمارستانی است. به ویژه زمانی که سالمند نیازمند استفاده از مراقبت های ویژه باشد. بنابراین عوامل مذکور بر افزایش هزینه های تحمیل شده به سالمندان و جامعه ای که به سوی پیری جمعیت پیش می رود، موثر خواهند بود.

    کلیدواژگان: سالمندان، هزینه های بیمارستانی، مدل دوبخشی، توزیع گاما
  • حکیمه پاشازاده، یدالله ابوالفتحی ممتاز*، احمد دلبری صفحات 262-275

    اهداف :

    مطالعات متعددی سالمندآزاری را مورد بررسی قرار دادند، اما موضوع مراقب آزاری توسط سالمندان کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است. بنابراین هدف این مطالعه بررسی میزان و عوامل مرتبط با مراقب آزاری در خانه های سالمندان شهر تهران بود.

    مواد و روش ها :

    مطالعه حاضر به روش مقطعی در خانه های سالمندان شهر تهران در سال 1398 انجام شد. درمجموع، 124 مراقب از 14 خانه سالمندان به روش نمونه گیری دردسترس وارد مطالعه شدند. به منظور انداز ه گیری میزان مراقب آزاری، از پرسش نامه بررسی خشونت تجربه شده توسط کارکنان استفاده شد. داده ها پس از ورود به نرم افزار SPSS نسخه 24 با استفاده از آزمون های استنباطی و توصیفی مورد تحلیل قرار گرفتند.

    یافته ها :

    میانگین سنی مراقبین مورد مطالعه 36/74 سال با انحراف معیار 8/38 که 68/5 درصد آنان زن بودند. میزان مراقب آزاری طی 12 ماه گذشته، 42/7 درصد به دست آمد. از این میزان، 37/1 درصد آزار کلامی، 24/2 درصد آزار جسمی و 12/9 درصد تهدید را از جانب سالمند تجربه کرده بودند. نتایج به دست آمده از آزمون کای اسکویر نشان داد رابطه معناداری بین وضعیت شغلی و میزان مراقب آزاری وجود دارد، به طوری که احتمال مراقب آزاری در بین مراقبین تمام وقت بیش از 4 برابر بود. (4/03=OR ،0/006=P ،7/43=(1)X2). دیگر نتایج حاصل از آزمون های استنباطی نشان داد بین متغیرهای سن، جنس، سابقه شغلی، دریافت آموزش، درصد کار مستقیم با میزان مراقب آزاری رابطه معناداری وجود نداشت.

    نتیجه گیری:

     باتوجه به شیوع بالای میزان مراقب آزاری در خانه های سالمندان ، پیش بینی می شود مسیولین، اقداماتی در جهت پیشگیری و حفاظت مراقبین انجام دهند.

    کلیدواژگان: خانه سالمندان، سالمندان، مراقبین رسمی، مراقب آزاری
  • حمیدرضا کوهستانی، نیره باغچقی* صفحات 276-289

    اهداف:

     بسیاری از بیماران سالمند با این فرض که گیاهان دارویی بدون خطر و عوارض هستند، آن ها را خودسرانه مصرف می کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط سابقه مصرف گیاهان دارویی با میزان تبعیت دارویی در سالمندان مبتلا به بیماری مزمن انجام شد.

    مواد و روش ها :

    در این مطالعه توصیفی مقطعی 358 سالمند 60 سال و بالاتر مبتلا به بیماری های مزمن در سال 98-1399 با روش نمونه گیری دردسترس وارد مطالعه شدند. برای جمع آوری ها داده ها از پرسش نامه سه قسمتی اطلاعات جمعیت شناختی، سابقه مصرف گیاهان دارویی و ابزار تبعیت دارویی استفاده شد. اطلاعات با نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آزمون های آماری تحلیل واریانس یک طرفه، تی مستقل و کای اسکویر و رگرسیون لجستیک تجزیه وتحلیل شدند.

    یافته ها :

    میانگین سن شرکت کنندگان 8/13±69/44 سال بود. 52/23 درصد از آن ها مونث بودند. اکثریت شرکت کنندگان متاهل (87/68 درصد)، با سطح تحصیلات زیر دیپلم (71/64 درصد) بودند. میانگین کلی تبعیت دارویی در شرکت کنندگان 5/48 (در محدوده تبعیت ضعیف) بود. میزان سابقه مصرف داروی گیاهی با اطلاع پزشک 41/34 درصد (148 نفر) و بدون اطلاع پزشک 27/3 درصد (98 نفر) در یک سال گذشته بود. میانگین تبعیت دارویی در سالمندانی که از گیاهان دارویی استفاده می کردند (هر دو گروه با اطلاع پزشک و بدون اطلاع پزشک) در مقایسه با گروهی که سابقه مصرف داروی گیاهی نداشتند، پایین تر بود (0/001=P). همچنین بین تعداد و دفعات مصرف گیاهان دارویی و مدت زمان ابتلا به بیماری مزمن با میزان تبعیت دارویی ارتباط آماری معنا داری وجود داشت (0/05>P).

    نتیجه گیری:

     با توجه به مصرف زیاد گیاهان دارویی در سالمندان مبتلا به بیماری مزمن و ارتباط آن با تبعیت دارویی پایین، ضروری است به سالمندان در مورد نحوه صحیح مصرف گیاهان دارویی، عوارض جانبی آن ها، تداخلات دارویی-گیاهی، لزوم اطلاع دادن آن به پزشک و لزوم تبعیت دارویی آموزش داده شود.

    کلیدواژگان: سالمند، گیاهان دارویی، تبعیت دارویی
  • هدی بنی اردلان، سیده آمنه مطلبی، اکرم شاهرخی، فاطمه محمدی* صفحات 290-303

    اهداف:

     سکته مغزی دومین علت شایع مرگ و سومین علت معلولیت در سراسر جهان است. مراقبان بیماران سکته مغزی سطح بالای بار مراقبت را تجربه می کنند که بر سلامت جسمی و روانی آن ها تاثیر می گذارد. استفاده از برنامه های آموزشی برای مراقبین خانگی جهت کاهش فشار مراقبتی ضروری به نظر می رسد. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر برنامه آموزشی و پیگیری تلفنی بر فشار مراقبتی مراقبین سالمندان مبتلا به سکته مغزی انجام شد. 

    مواد و روش ها:

     این مطالعه کارآزمایی بالینی بر روی 79 مراقب خانگی بیماران سالمند مبتلا به سکته مغزی  ساکن شهر قزوین انجام شد. در مرحله اول، مراقبین به صورت دردسترس از میان مراقبین بیماران سالمند با تشخیص سکته مغزی از بخش اعصاب بیمارستان بوعلی که طی 1تا 6 ماه قبل از مطالعه ترخیص شده بودند، انتخاب شدند. سپس شرکت کنندگان به طور تصادفی با استفاده از روش بلوک تصادفی 4 تایی به دوگروه آزمایش وکنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش به مدت 12 هفته تحت آموزش با روش پیگیری تلفنی و شبکه های اجتماعی قرار گرفتند. از پرسش نامه های جمعیت شناختی، فعالیت های روزانه بارتل، فشار مراقبتی زاریت برای جمع آوری داده ها استفاده شد. پرسش نامه ها توسط مراقبین تکمیل شد. سپس داده ها با استفاده از آزمون های تی وابسته، تی مستقل و آنکوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

    یافته ها :

    میانگین سنی مراقبین 11/32±46/16 سال در محدوده سنی 24 تا 78 سال بود. قبل از مداخله بین دو گروه، تفاوت معناداری در میزان فشار مراقبتی (گروه آزمایش: 11/08±26/20 و گروه کنترل: 11/63±28/70) وجود نداشت (P=0/333). اما بعد از مداخله، فشار مراقبتی گروه آزمایش (10/07±18/28) و گروه کنترل (11/76±29/80)، تفاوت معناداری را نشان دادند (P<0/001). همچنین، 12 هفته پرستاری از راه دور باعث کاهش معنادار در فشار مراقبتی گروه آزمایش شد (P<0/001). 

    نتیجه گیری:

     با توجه به یافته های مطالعه حاضر، مداخله از طریق آموزش و پیگیری تلفنی می تواند به عنوان یک روش موثر و کم هزینه در کاهش فشار مراقبتی مراقبین بیماران سالمند با تشخیص سکته مغزی باشد.

    کلیدواژگان: سکته مغزی، مراقبین خانگی، پیگیری تلفنی، سالمند، فشار مراقبتی
|
  • Azra Sadat Etesami*, Vahid Zolaktaf, Hamed Esmaeili Pages 154-169

    Objectives :

    Knee osteoarthritis is one of the most common musculoskeletal problems in older adults. Pain, stiffness, tenderness, decreased muscle strength and joint range of motion, impaired proprioception, and balance problems lead to impaired physical function, making the person incapable of performing functional activities. Therefore, it is necessary to use strategies to control and reduce the complications of this disease and improve the daily functional activities of patients. This study aims to compare the effects of land-based exercise and hydrotherapy on functional activities in older women with knee osteoarthritis.

    Methods & Materials :

    Fifty-four female patients with knee osteoarthritis aged 60-69 years (Mean height:159.96 ±5.53 cm, mean weight:76.93±9.50 kg) were selected using a convenience sampling method and randomly divided into two groups of land-based exercise and hydrotherapy. The interventions were performed for 8 weeks. To evaluate the patients' functional activities, timed up & go test, 30- second chair stand test, 40-meter fast-paced walk test, stair climb test, and 6-minute walk test were used. Repeated measures analysis of variance was used for data analysis in SPSS v. 26.

    Results :

    Both land-based exercise and hydrotherapy caused significant changes in the scores of functional tests (P≤0.05). The difference between them was not significant (P≥0.05), which indicates their same effects.

    Conclusion:

     Both land-based exercise and hydrotherapy can improve the performance of older women with knee osteoarthritis in timed get up & go test, 30-second chair stand test, 40-meter fast-paced walk test, stair climb test, and 6-minute walk test. These two methods are recommended based on the conditions of each patient.

    Keywords: Hydrotherapy, Land exercise therapy, Knee osteoarthritis, Elderly, Functional activities
  • Reza Mottaghi, Alireza Maredpour*, Shirali Karamin Pages 170-185

    Objectives :

    Due to the high prevalence of insomnia and physiological  problems in the elderly, this study aims to compare the effects of acceptance and commitment therapy (ACT), sleep hygiene education (SHE) and their combination on sleep quality and physiological parameters (blood pressure, heart rate, and oxygen saturation in the blood) in the elderly.

    Methods & Materials :

    This is a quasi-experimental study with a pre-test/post-test/follow-up design using a control group. The study population consists of the elderly members of Jahandidegan center in Shiraz, Iran in 2018. Using a convenience sampling method and based on the inclusion and exclusion criteria, 80 subjects were selected and randomly divided into four groups, three experimental groups (ACT, SHE, and ACT+SHE) and one control group. The SHE and ACT programs each were presented for four weeks. The control group was put on a waiting list. The subjects were assessed with Pittsburgh Sleep Quality Index, a mercury sphygmomanometer, and a pulse oximeter. Data analyses were conducted in SPSS v. 23 using a two-way mixed analysis of variance and multivariate analysis of covariance.

    Results :

    Participants had a mean age of 70.41±4.05 years. the changes in sleep quality, systole blood pressure, and oxygen saturation in three experimental groups were significant after intervention (P<0.001). The highest effect on sleep quality was related to the combined therapy (0.83), followed by SHE (0.67) and ACT (0.60).

    Conclusion:

      All three treatment methods (ACT, SHE, and combined therapy) can improve the sleep quality and consequently systolic blood pressure and oxygen saturation in the blood of the elderly. Each of these methods are useful and can improve their psychological and physical health, where the combined therapy has superiority. Training and applying these methods are recommended for health care workers in elderly care.

    Keywords: Sleep quality, Acceptance, commitment therapy, Sleep hygiene, Physiological parameter, Blood pressure, Older adults
  • Vahid Rashedi, Mostafa Roshanravan, Vahidreza Borhaninejad, Marzieh Mohamadzadeh* Pages 186-201

    Objectives:

     In addition to physical damage, the coronavirus disease 2019 (COVID-19) can cause psychological problems in people. The present study aims to assess the prevalence of anxiety and obsession caused by the COVID-19 in the elderly and their relationship with depression and the ability to perform activities of daily living (ADL).

    Methods & Materials:

     This descriptive-analytical study with a cross-sectional design was conducted on 300 older adults aged ≥60 years in Maneh and Samalghan county who were selected by a simple random sampling method. Data were collected by using a demographic form, the coronavirus anxiety scale (CAS), obsession with COVID-19 scale (OCS), ADL scale, Instrumental ADL scale, and geriatric depression scale (GDS). Data analysis was performed in SPSS v. 18 using Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis, and Spearman’s correlation tests.

    Results:

     Among participants, 214 (71.2%) had age <70 years. The prevalence of OCS and CAS in the elderly was 5.3% and 9%, respectively. Statistical analysis showed that the scores of OCD (r=0.220, P<0.001) and CAS (r=0.322, P<0.001) had a significant correlation with depression. The CAS score had a significant negative correlation with ADL (r=-0.114, P<0.05)

    Conclusion:

     The prevalence of obsession and anxiety caused by the COVID-19 in the elderly is not different from that in other age groups. However, there is significant increase in them during the COVID-19 pandemic compared to their pre-pandemic levels. it seems necessary to pay attention to screening, referral, and more detailed follow-up of mental health services in clinics and health centers for the elderly during the COVID-19 pandemic.

    Keywords: Anxiety, Obsession, Activities of daily living, Coronavirus
  • Behnoush Asadollahidehkordi, Akbar Biglariyan, Shahrzad Osareh, Mohsen Vahedi* Pages 202-217

    Objectives :

    This study aims to identify the factors affecting the survival of hemodialysis patients using a two-stage survival/multivariate longitudinal modelling. 

    Methods & Materials:

     The is a retrospective cohort  study on 395 patients aged > 60 years who underwent hemodialysis in Hasheminejad Hospital in Tehran, Iran. Data were collected over a 15-year period from 2004 to 2019. Phosphate, calcium, parathormone and creatinine variables were considered as longitudinal variables and mortality as a survival response. The two-stage survival and multivariate longitudinal modeling for long-term hemodialysis patients were fitted and the results were compared according to theirs likelihood function. Data analysis was performed in RStudio v. 3.4.3 and SAS v. 4.9 applications. The significance level was set at 0.05.

    Results:

     The mean age of patients was 70.41±6.11 years. Of 395 patients, 249(63%) were male. Based on the log-likelihood function, the communication structure of the cumulative effect of longitudinal biomarkers and survival data was selected. Assuming that other variables were constant, the significance of values for mobility impairment, calcium level and parathormone level indicated that these variables were good predictors of the occurrence of death in hemodialysis patients over time. By each unit increase in each variables of mobility impairment, calcium level, and parathormone level, the risk of death increased by 1.391, 0.927, and 0.967, respectively.

    Conclusion:

     By using a two-stage modelling, the variables of mobility impairment, calcium level and parathormone are found as factors affecting the risk of death in hemodialysis patients. Therefore, therapists should focus on changing health behaviors of these patients in consuming calcium and parathormone.

    Keywords: Multivariate longitudinal data, Hemodialysis, Survival models, Two-stage models, Creatinine, Calsium, Phosphorus, PTH, Elderly
  • Omid Rezaei, Ladan Fattah Moghaddam, Seyedshahab Banihashem, Davood Arab Ghahestany, Hossein Akhavan Zanjani, Pantea Mansouri, Fereshte Rezaie* Pages 218-231

    Objectives:

     Elderly with psychological disorders are at risk of malnutrition. Investigating the nutritional status and identifying the effective factors among the preventive and control measures. This study aims to investigate the nutritional status and its relationship with health status and micronutrients level in older people with psychological disorders.

    Methods & Materials:

     In this cross-sectional survey, 101 older people admitted to Razi Psychiatric Hospital in Tehran, Iran in 2018 participated. The data were collected after blood sampling and assessing body mass index (BMI) using a demographic form, the Mini Nutritional Assessment tool and a health status questionnaire. The collected data were analyzed by the chi-square test, ANOVA and logistic regression analysis in SPSS v. 21.

    Results:

     Almost three-quarters of the participants had an abnormal nutritional status. The results showed that the nutritional status of participants had a significant relationship with dental health status, physical activity, the serum levels of vitamin D and vitamin B12, and BMI (P<0.05). After logistic analysis, vitamin B12 level (OR=1.007, 95% CI: 1.002-1.012), physical activity (OR=8.539, 95%CI: 1.142-63.85) and dental health status (OR=23.119, 95%CI:1.401-38.788) were reported as the predictors of nutritional status. It was reported that 95% of the elderly had vitamin D deficiency.

    Conclusion:

     Most of the elderly with psychological disorders are at risk of malnutrition or have malnutrition. The identified predictors of malnutrition for this group are modifiable. Therefore, regular screening and nutritional management should be strengthened for their therapeutic interventions.

    Keywords: Elderly, Psychological disorder, Malnutrition, Mini Nutritional Assessment, Micronutrient
  • Elahe Balooch Rafsanjani*, MohammadAil Morowatisharifabad, Sara Jambarsang, Mohsen Mirzaei Pages 232-245

    Objectives:

     The need for meeting the needs of the elderly to promote active aging among them is becoming more important. For appropriate planning in this field, accurate needs assessment is necessary. In this regard, this study aims to investigate the health-related needs of the elderly in Rafsanjan county, Kerman, Iran.

    Methods & Materials:

     This cross-sectional study was conducted on 267 older people in Rafsanjan county in 2020 who were randomly selected from among six comprehensive health centers. A demographic form and the Camberwell Assessment of Need for the Elderly questionnaire were completed and data were analyzed in SPSS v. 26 software.

    Results:

     The highest frequency of unmet needs in terms of psychological needs was psychological distress (12.3 %); in terms of physical needs, it was memory (9.3 %); and in terms of environmental needs, it was accommodation (5.2%). The highest frequency of met needs was related to physical needs in terms of medication (67.5%) and physical health (64%). The most unnecessary needs were related to psychological needs in terms of receiving benefits, drinking alcohol, deliberate self-harm and accidental self-harm. The highest rate of received help from unofficial sources was in the field of psychological distress (0.4%), and highest rate of received help from official sources were the fields of accommodation and physical health  (0.4%).

    Conclusion:

     The elderly in Rafsanjan county need more help in the field of psychological and physical needs. Therefore, attention should be paid to these needs in policy-making and executing programs in the field of elderly care.

    Keywords: Need, Assessment, Health, Elderly
  • Mahan Bahmanziari, Payam Amini, MohammadReza Akhound, Amin Torabipour, Kambiz Ahmadi Angali* Pages 246-261

    Objectives :

    One of the challenges facing societies today is the increased medical expenses of the elderly. Therefore, identifying the factors associated with this increase can help health policymakers control the costs imposed on the elderly and their families. This study aims to identify the factors related to the increase in hospitalization costs of the elderly with circulatory system diseases using the generalized gamma marginalized two-part model.

    Methods & Materials :

    In this retrospective cohort study, 335 samples were selected by a simple random sampling method from among the older patients of Imam Khomeini and Golestan hospitals in Ahvaz, Iran during 2015-2016 having circulatory system diseases and age ≥60 years. The relationship of age, gender, hospitalization status in intensive care unit (ICU), marital status, admission season, and number of hospitalization days with the increase in treatment costs of the elderly was examined using the generalized gamma marginalized two-part model in SAS  9.4 software. The response variable was the patients’ treatment costs. The significance level was set at 0.05.

    Results :

    The mean age of participants was 70.718.27 years, where 54% were female and 46% were male. The average medical costs in patients admitted to ICU was 3.70 times higher than that in patients who were not admitted to this unit. The odds ratio showed that, for each day of increase in hospital stay, the hospitalization costs of the patients increased by 1.11. The hospitalization costs for older men were 1.67 times higher than in older women. In single patients, it was 2 times higher than in married patients. Moreover, with each year of increase in age (after age 60), the hospitalization costs increased by 0.96. Using the marginalized two-part model, it was found that the variables of age, number of hospitalization days, marital status, gender, and admission to ICU had a significant relationship with the increase in the hospitalization costs of the elderly (P<0.05).

    Conclusion:

     The burden of hospitalization costs on younger elderly with circulatory system diseases is higher. Older men incur more hospital costs than older women, and single elderly people incur more hospital costs than married ones. The increase in the number of hospitalization days is another factor that can increase the hospitalization costs of the older patients, especially in those admitted to ICU.

    Keywords: Elderly, Hospitalization costs, Marginalized two-part-model, Generalized gamma
  • Hakimeh Pashazadeh, Yadollah Abolfathi Momtaz*, Ahmad Delbari Pages 262-275

    Objectives :

    Several studies have assessed elder abuse, while caregiver abuse by the elderly has been less addressed. The present study aims to assess the prevalence and associated factors of caregiver abuse by the elderly in nursing homes of Tehran, Iran.

    Methods & Materials:

     This cross-sectional study was conducted in 2018 on 124 caregivers of the elderly who were selected using a convenience sampling method from 14 nursing homes in Tehran, Iran. The caregiver abuse was measured by the Survey of Violence Experienced by Staff (SOVES). The data were analyzed using descriptive and inferential statistics in SPSS v. 24.

    Results:

     The mean age of participants was 36.74±8.38 years, and 68.5% were female. The prevalence of caregiver abuse in the previous 12 months was 42.7%. Of these, 37.1% had experienced verbal abuse, 12.9% threats, and 24.2% physical abuse. The chi-square test results revealed a significant association between employment status and caregiver abuse, where full-time caregivers were four times more likely to experience abuse (χ2(1) =7.43, P=0.006, OR=4.03). The age, gender, work experience, direct contact, and receiving educational program had no significant association with caregiver abuse by the elderly.

    Conclusion:

     There is a high prevalence of caregiver abuse by the elderly in nursing homes of Tehran. Policymakers should plan and take measures to protect the caregivers in nursing homes.

    Keywords: Caregiver abuse, Formal caregivers, Elderly, Nursing home
  • HamidReza Koohestani, Nayereh Baghcheghi* Pages 276-289

    Objectives :

    Many older patients use medicinal plants, assuming that they are safe and without side effects. The present study aims to investigate the relationship between the use of medicinal plants and medication adherence in the elderly patients with chronic diseases.

    Methods & Materials:

     In this descriptive cross-sectional study, 358 patients aged ≥60 years with chronic diseases were selected by a convenience sampling method. Data collection instrument was a three-part questionnaire assessing demographic information, history of using medicinal plants, and medication adherence using the Morisky medication adherence scale (MMAS). The data were entered into SPSS v.21 and analyzed using one-way analysis of variance, Chi-square test, independent t-test and logistic regression.

    Results:

     The mean age of participants was 69.44±8.13 years and 52.23% were female. The majority of them were married (87.68%) with a junior high school education (71.64%).The overall mean score of MMAS was 5.48 (poor adherence). The percentage of patients with a history of taking medicinal plants in the last year with the prescription of physician was 41.34% (n=148) while the percentage of those used medicinal plants without the physician’ prescription was 27.3% (n=98). The mean of MMAS score in the groups who used medicinal plants was lower than in the group with no history of using medicinal plants (P=0.001). The number of used medicinal plants, the frequency of using medicinal plants, and the duration of chronic disease had a statistically significant relationship with the medication adherence (P <0.05).

    Conclusion:

     Due to the high consumption of medicinal plants in the elderly with chronic diseases and its relationship with poor medication adherence, it is necessary to educate them about the correct use of medicinal plants, their side effects, herb-drug interactions, the need to inform the doctor about use of medicinal plants, and adherence to medication.

    Keywords: Aged, Medicinal plants, Medication adherence
  • Hoda Bani Ardalan, Seyedeh Ameneh Motalebi, Akram Shahrokhi, Fatemeh Mohammadi* Pages 290-303

    Objectives :

    Stroke is the second leading cause of death and the third leading cause of disability worldwide.  Caregivers of stroke patients experience high levels of care burden that can affect their physical and psychological health. It is necessary to use interventional programs for family caregivers to prevent or reduce their care burden. This study aims to determine the effect of education and telephone follow-up on care burden of the family caregivers of older patients with stroke.

    Methods & Materials :

    This randomized controlled clinical trial was conducted on 79 family caregivers of older patients with stroke admitted to the neurology department of Bu-Ali hospital in Qazvin, Iran who had been discharged in the past 1-6 months. Then, they were randomly divided into intervention and control groups by the block randomization technique. For the intervention group, 12 weeks of education and follow-up was presented through telephone and social media. Data were collected by demographic checklist, Barthel Index for Activities of Daily Living, and Zarit burden interview. The independent t‐test, paired t‐test, and chi‐square tests were used for analyzing the data.

    Results:

     Before the intervention, there was no significant difference between the two groups in the amount of care burden (26.20 ± 11.08 for intervention group and 28.70 ± 11.63 for the control group) (P = 0.333); however, after the intervention, the care burden of the intervention group (18.28 ± 10.07) and the control group (29.80 ± 11.76) showed a significant difference (P < 0.001). The results showed that 12 weeks of education & telephone follow-up caused a significant reduction in the care burden of the family caregivers (P< 0.001).

    Conclusion:

     The education and telephone follow-up can be a useful and cost-effective method for reducing the care burden of the family caregivers of older patients with stroke.

    Keywords: Stroke, Family caregiver, Telephone follow-up, Aged, Care burden